Οι περήφανοι Κρητικοί χοροί έχουν τις ρίζες τους στη Μινωική Κρήτη. Στο αρχαιολογικό μουσείο του Ηρακλείου μπορεί κανείς να δει αγάλματα Μινώων χορευτών. Οι ανδρικοί κρητικοί χοροί είναι γρήγοροι και μοιάζουν πολεμικοί καθώς χορεύονται συνήθως από παρέες αντρών. Συνδυάζουν τα στοιχεία της μεταβαλλόμενης θάλασσας και της άγριας φύσης των Κρητικών βουνών. Οσοι χορεύονται από γυναίκες είναι περισσότερο παραδοσιακοί χοροί γάμου ή ερωτικοί χοροί.

Η καλύτερη ευκαιρία για να δει κανείς αυθεντικούς τοπικούς χορούς είναι τα πανηγύρια. Βέβαια υπάρχουν και αρκετές οργανωμένες παραστάσεις κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, και είναι εύκολο να βρει κανείς κάποια για να την παρακολουθήσει.

Το δημοφιλές κινηματογραφικό έργο "Zorba the Greek" έχει κάνει γνωστή τη μουσική της Κρήτης σε πολλούς ανθρώπους πριν ακόμα επισκεφτούν το νησί. Αργότερα οι επισκέπτες θα έρθουν σε επαφή με την Κρητική μουσική και τους χορούς καθώς οργανώνονται παραδοσιακές εκδηλώσεις, τοπικά πανηγύρια, γάμοι και βαφτίσεις. Η μουσική και οι χοροί συνηθίζονται πολύ στις Κρητικές εορταστικές εκδηλώσεις όπως γινόταν και στα αρχαία χρόνια. Τα όργανα καθώς και τα βήματα των χορών είναι σε αρκετές περιπτώσεις απαράλλαχτα μ' αυτά που θα συναντούσε κανείς χιλιάδες χρόνια πριν. Τα παραδοσιακά όργανα και οι χοροί της Κρήτης μαθαίνονται με ενθουσιασμό από τα παιδιά κι έτσι καλλιεργείται ένας ζωτικός δεσμός ανάμεσα στις γενιές.

Οι Κρητικοί χοροί είναι γνωστοί για τη ζωηρότητα και το δυναμισμό τους. Πολύ φημισμένος χορός είναι το πεντοζάλη. Το πεντοζάλη που χορεύεται σ' ολόκληρη την Κρήτη είναι ένας περήφανος χορός που χορευόταν από τους αρματωμένους πολεμιστές στ' αρχαία χρόνια. Ο ρυθμός δίνεται από τη λύρα και οι χορευτές με ενωμένα χέρια ξεκινούν να χορεύουν αργά σε κύκλο. Καθώς η μουσική επιταχύνεται τα βήματα και ο χορός ακολουθούν οδηγώντας σ' ένα φρενήρη βηματισμό, που σταματά εντελώς ξαφνικά όταν η λύρα το θελήσει. Ένας ακόμα πολύ γνωστός χορός είναι ο συρτός. Ο συρτός καθοδηγείται από ένα χορευτή που επιδέξια και ζωηρά οδηγεί την ομάδα των υπόλοιπων χορευτών. Ο καθοδηγητής αναλαμβάνει τη μύηση στο χορό και παρουσιάζει μια ποικιλία πολύπλοκων βηματισμών, ενώ υποστηρίζεται από τη σειρά των χορευτών, που ακολουθούν με πιο ήπια βήματα.

Η σούστα είναι ο τρίτος πολύ γνωστός Κρητικός χορός, ο οποίος είναι κατεξοχήν ερωτικός και χορεύεται από ζευγάρια. Κάποιοι ιστορικοί πιστεύουν ότι η σούστα προέρχεται από αρχαίους Ελληνικούς πολεμικούς χορούς που μιμούνται πολεμικές κινήσεις. Το όνομα σούστα σημαίνει ελατήριο και αποδίδεται με κινήσεις προς τα πάνω και προς τα κάτω από τους χορευτές, οι οποίοι μετακινούνται με ζωηρές κινήσεις στις μύτες των ποδιών τους και με μικρά, ελαφρά βήματα. Μια παραδοσιακή μορφή της σούστας, η Ρουματιανή Σούστα, χορεύεται μόνο από άντρες και διακατέχεται από έντονο πολεμικό πνεύμα.

Ο πηδηχτός είναι ένας ακόμα φημισμένος χορός που συναντιέται σ' ολόκληρη την Κρήτη. Είναι γνωστός ως ο γρηγορότερος κι αγριότερος απ' όλους τους Κρητικούς χορούς. Η λέξη πηδώ είναι αρχαία Ελληνική και δίνει την εικόνα του χορού. Ο οδηγός χορευτής, συνήθως άντρας, πηδά στον αέρα, χτυπά το μηρό και τα στιβάνια του υποβασταζόμενος μονάχα από το χέρι του δεύτερου χορευτή. Όταν ο πρώτος χορευτής κουραστεί, τον αντικαθιστά ένας άλλος άντρας, που μοιάζει να προσπαθεί να πηδήξει ψηλότερα και με μεγαλύτερη συχνότητα από τον προηγούμενο. Η μουσική υπόκρουση δίνεται φυσικά από τη λύρα.