EnglishGreekDeutschFrenchItalianRussian
Crete TOURnet: Αρχή Οδηγός Κρήτης Αξιοθέατα Μουσεία της Κρήτης Αρχαιολογικό Μουσείο Αγίου Νικολάου

Αρχαιολογικό Μουσείο Αγίου Νικολάου


Μεταανακτορικό λίθινο άγιο ποτήριο από το Μακρύγιαλο
Μεταανακτορικό λίθινο άγιο ποτήριο από το Μακρύγιαλο

Παρ' όλο που λίγα αξιοθέατα ιστορικής σημασίας έχουν σωθεί, η πόλη διαθέτει το δεύτερο ωραιότερο αρχαιολογικό μουσείο στην Κρήτη. Το μουσείο ιδρύθηκε το 1970 και αποτελείται από 8 αίθουσες. Η συλλογή περιέχει πρόσφατα ευρήματα, κυρίως από την ανατολική Κρήτη. Τα ευρήματα εκτίθενται με χρονολογική σειρά ξεκινώντας από τα νεολιθικά ευρήματα, συνεχίζοντας με μινωικά εκθέματα και τελειώνοντας με ελληνορωμαϊκά ευρήματα. Ένα από τα πιο φημισμένα εκθέματα του μουσείου είναι η Θεά της Μύρτου, ένα δοχείο για σπονδές με μορφή γυναίκας που ανακαλύφθηκε στον οικισμό της Εποχής του Χαλκού στο Φούρνο, κοντά στη Μύρτο. Το μουσείο επίσης περιέχει σημαντικά δείγματα από τη Δαιδαλική Περίοδο, όταν για ένα σύντομο χρονικό διάστημα η Κρήτη οδήγησε τον ελληνικό κόσμο στη θεμελίωση της τέχνης της γλυπτικής για τους επόμενους αιώνες. Το κεφάλι ενός πήλινου γυναικείου αγάλματος που θεωρείται ότι είναι ένα από τα αριστουργήματα της ελληνικής τέχνης αποτελεί έκθεμα του μουσείου.
 
Δώματιο 1
Η μεγαλύτερη συλλογή του μουσείου προέρχεται από το νεκροταφείο της Αγιάς Φωτιάς κοντά στη Σητεία.
Μεταανακτορικό άγαλμα γυναίκας σε θέση λατρείας από το Μακρύγιαλο
Μεταανακτορικό άγαλμα γυναίκας σε θέση λατρείας από το Μακρύγιαλο
Είναι ένα από τα μεγαλύτερα προϊστορικά νεκροταφεία της Ελλάδας, με 252 τάφους από την Πρώτη Μινωική Περίοδο (3000 - 2300 π.Χ.). Οι τάφοι άλλοτε είναι απλοϊκοί και μικροί λάκκοι για παιδική ταφή κι άλλοτε συναντάμε δείγματα τάφων με δωμάτια. Πολλοί τάφοι είχαν πολλαπλή χρήση και περιείχαν καλλιτεχνήματα που θεωρούσαν οι Μινωίτες ότι θα χρησιμοποιούνταν στην μεταθανάτια ζωή ή ότι ήταν αντικείμενα αξίας ή αγαπητά στους ιδιοκτήτες τους.
Ο εντυπωσιακός αριθμός και η ποικιλία των βάζων που βρέθηκαν (1.500), οδηγούν με βεβαιότητα στο συμπέρασμα ότι κανένα από αυτά δε φτιάχτηκε με τροχό αγγειοπλαστικής αλλά με επίπεδες πέτρες που χρησιμοποιήθηκαν ως περιστρεφόμενη βάση. Τα μόνα στοιχεία διακόσμησης που βρέθηκαν στην Αγιά Φωτιά είναι χαράγματα. Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα εκθέματα είναι ένα αγγείο σε σχήμα πουλιού με χαραγμένα φτερά. Πρόκειται για την αρχική εκδοχή ενός κοινού κρητικού σχήματος. Τέτοια καλλιτεχνήματα, που δεν έγιναν με τροχό αλλά με περιστρεφόμενες βάσεις, εκτίθενται στην αίθουσα 2.
Αρκετές εκατοντάδες μπρούτζινες λεπίδες σε ασυνήθιστα μεγέθη και σχήματα βρέθηκαν επίσης στους τάφους της Αγιάς Φωτιάς. Αξιοπρόσεκτη είναι η διπλωμένη λεπίδα. Πρόκειται για παράδειγμα ενός σπάνιου εθίμου που επέβαλλε να αποδίδονται τα άχρηστα όπλα του νεκρού κατά τη διάρκεια της ταφής. Επίσης εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αγκίστρια ψαριών που είναι τα πρωιμότερα στη μινωική Κρήτη.
 
Δωμάτιο 2
Η δεύτερη συλλογή αγγείων που παρουσιάζεται στο μουσείο προέρχεται από τον πρώιμο μινωικό αποικισμό της Κορφής του Φούρνου (2600 - 2300 π.Χ.) κοντά στη Μύρτο. Τα αγγεία είναι εμφανώς διαφορετικά από αυτά της Αγιάς Φωτιάς. Η θεά της Μύρτου είναι το πιο φημισμένο δείγμα αυτής της περιόδου. Το ασυνήθιστα καμπανόμορφο, με μακρύ λαιμό και τα αγροτικά χαρακτηριστικά του προσώπου το καθιστούν ένα ανεκτίμητο έκθεμα του μουσείου.
Τα κεραμικά ρυθμού βασιλικής εκθέτονται κι αυτά στο μουσείο. Όπως ήδη ειπώθηκε, τα κεραμικά αυτά διακρίνονται από το σκούρο κόκκινο χρώμα και την ποικιλία αποχρώσεων που επιτεύχθηκε σκόπιμα με ανώμαλη φλόγα. Θαυμάσια δείγματα αυτής της τεχνικής παρουσιάζονται στην αίθουσα 2, και ιδιαίτερα αξιοσημείωτο είναι ένα μακρύστομο δοχείο.
Οι λαξευμένες πέτρες που θεωρούνται σημαντικές στην ιστορία της κρητικής τέχνης βρίσκονται κι αυτές στο μουσείο. Ο καλλιτέχνης προσπάθησε όχι να ταράξει τα φυσικά χρώματα της πέτρας αλλά να τα τονίσει με την καλλιτεχνική όψη που τους έδωσε. Κομψότατα παραδείγματα αυτών βρίσκονται στην αίθουσα 2.
 
Δωμάτιο 3
Η Αίθουσα 3 καλύπτει την Υστερομινωική Περίοδο με κεραμικά διακοσμημένα με θαλασσινά θέματα που βρέθηκαν κοντά στο Μακρυγιαλό. Η προθήκη στο κέντρο της αίθουσας περιέχει κοσμήματα και φιλντισένια κομψοτεχνήματα. Πολύ καλά διατηρημένα φυλάσσονται στο μουσείο τα αντικείμενα από τα Ιερά στις κορυφές των βουνών της Μεσομινωικής Περιόδου και κυρίως του Πετσοφά πάνω από το Παλαίκαστρο στην ανατολική Κρήτη. Πολλά από αυτά τα ευρήματα καλύπτουν τις τάσεις στο ντύσιμο και το χτένισμα της εποχής καθώς και τις τοποθεσίες και τις μεθόδους λατρείας. Ένα εξαιρετικό παράδειγμα είναι το θαλασσινό κοχύλι σε μαύρο στετίτη που δείχνει δύο άντρες, ο ένας να χύνει υγρό στα απλωμένα χέρια του άλλου.
Στην αίθουσα 3 παρουσιάζεται επίσης μια συλλογή με δύο τύπους περίφημων μινωικών σαρκοφάγων: οι λάρνακες (κιβώτια) και το στυλ σκάφης μπάνιου. Εκτίθενται ακόμα εδώ διάφορες σαρκοφάγοι διακοσμημένες με θέματα από τη θαλάσσια ζωή και με πουλιά. Αξιοσημείωτη είναι η τρύπα στην άκρη της σαρκοφάγου για τη διοχέτευση νερού, που επεξηγεί πιθανότατα τη διπλή χρήση τους ως φέρετρα και ως σκάφες μπάνιου.
Το εξαίσιο και μοναδικό χρυσό νόμισμα χαραγμένο με σύμβολα Γραμμικής Α΄, ήταν μια προσφορά προς το μουσείο το 1981 από τον αρχαιολόγο J. P. Oliver, που το αγόρασε στις Βρυξέλες. Αυτό βρίσκεται σε μια προθήκη κοσμημάτων στο κέντρο της αίθουσας 3.
 
Δωμάτιο 4
Η αίθουσα 4 περιέχει ένα σπάνιο δείγμα ταφής βρέφους σε πίθο της Μεσομινωικής Περιόδου, που παρουσιάζεται ακριβώς όπως βρέθηκε ολόκληρο και ατάραχο. Επίσης στο ίδιο δωμάτιο υπάρχουν τα νέου ρυθμού ευθείας όψης επικήδεια δοχεία αυτής της περιόδου που βρέθηκαν στα νεκροταφεία της Σητείας και της Κριτσάς. Το νέο στυλ πάντως διατηρεί ως θέμα τα ιερά κέρατα ταύρου. Ο κεραμικός τροχός που βρέθηκε σ' έναν τάφο στην Κριτσά εκτίθεται κι αυτός στο μουσείο. Αυτός ενισχύει την εξήγηση των πήλινων δίσκων από πέτρα της αίθουσας 2.
Τα πρώτα χρόνια της Λίθινης Εποχής επιδεικνύονται στην αίθουσα 4 και εδώ περιλαμβάνονται τα υστερομινωικά, γεωμετρικά και ασιανολογικά καλλιτεχνήματα. Αυτά τα ευρήματα παρουσιάζουν τα σκοτεινά χρόνια της τέχνης στην ανατολική Κρήτη κατά τα οποία συναντάμε μια απλοϊκή ζωγραφιά.
 
Δώματιο 5 και 6
Οι αίθουσες 5 και 6 περιλαμβάνουν ευρήματα της Δαιδαλικής Περιόδου (7ος αιώνας π.Χ.), που φαίνεται να είναι τα τελευταία χρόνια της ακμής της αρχαίας Κρήτης. Τα ευρήματα περιλαμβάνουν ένα αρχαϊκό κεφάλι ενός λαμπρού αγάλματος που βρέθηκε κοντά στη Σητεία, αφιερώματα από την πόλη της Ολούντας και μια συλλογή από λύχνους με λάδι (ένας με εβδομήντα στόμια).
 
Δωμάτιο  7
Τα ευρήματα της Ελληνορωμαϊκής Περιόδου εκτίθενται στην αίθουσα 7 και προέρχονται στην πλειοψηφία τους από ένα ρωμαϊκό νεκροταφείο στους Ποτάμους κοντά στον Άγιο Νικόλαο που χρονολογείται από τον 1ο αιώνα μ.Χ. Περιλαμβάνουν γυάλινα μυροφόρα μπουκάλια που η λειτουργία τους ήταν αρχικώς εσφαλμένη και λανθασμένα τα ονόμαζαν δακρυδόχες. Το πιο καταπληκτικό εύρημα αυτής της περιόδου είναι το κρανίο του αθλητή που βρέθηκε με ένα χρυσό στεφάνι πάνω στο κεφάλι του κι ένα νόμισμα στο στόμα. Το νόμισμα, το οποίο παρέμεινε στην ίδια θέση για 1.900 χρόνια, άφησε σημάδια πρασινωπής οξείδωσης στο οστό της σιαγόνας. Το νόμισμα ήταν η παραδοσιακή αμοιβή για το βαρκάρη Χάρο που ταξίδευε τους νεκρούς κατά μήκος του ποταμού Στύγα. Το πιο ενδιαφέρον πάντως είναι ότι αυτό το νόμισμα προέρχεται από τη δυτική πόλη Πολυρρήνια, κοντά στο Καστέλι , Χανίων.
 
Ανοικτά καθημερινά 8:30-15:00 εκτός Δευτέρας. Τιμή εισόδου 3 ευρώ, 2 ευρώ για ειδικές κατηγορίες.
Διεύθυνση: Κων. Παλαιολόγου 74, 72100 Άγιος Νικόλαος

Φωτογραφίες από Αρχαιολογικό Μουσείο Αγίου Νικολάου:


Μεταανακτορικό αγγείο με τρία στόμια και πλαστικά πουλιά από το νεκροταφείο  της  Μυρσήνης
Μεταανακτορικό αγγείο με τρία στόμια και πλαστικά πουλιά από το νεκροταφείο της Μυρσήνης
Μικρό κεφάλι από αιλουροειδές από το Ιερό της κορυφής του Πρινιά
Μικρό κεφάλι από αιλουροειδές από το Ιερό της κορυφής του Πρινιά
Τρίαινα από στεατίτη - παράδειγμα από την εξαίσια Μινωική τέχνη
Τρίαινα από στεατίτη - παράδειγμα από την εξαίσια Μινωική τέχνη
Κοσμήματα από το Πρώιμο Μινωικό νεκροταφείο στον Μόχλο
Κοσμήματα από το Πρώιμο Μινωικό νεκροταφείο στον Μόχλο
Είδος τσαγιέρας τεχνοτροπίας Βασιλικής της Προανακτορικής Περιόδου  από την Μύρτο
Είδος τσαγιέρας τεχνοτροπίας Βασιλικής της Προανακτορικής Περιόδου από την Μύρτο
Μεταανακτορικός Μινωικός φιλντισένιος κροκόδειλος από τη Μίλατο
Μεταανακτορικός Μινωικός φιλντισένιος κροκόδειλος από τη Μίλατο
Μεταανακτορικό αγγείο με τρία στόμια από το νεκροταφείο  της  Μυρσήνης
Μεταανακτορικό αγγείο με τρία στόμια από το νεκροταφείο της Μυρσήνης
Πιθάρι με την σωρό ενός νηπίου όπως βρέθηκε στο νεκροταφείο της Κριτσάς
Πιθάρι με την σωρό ενός νηπίου όπως βρέθηκε στο νεκροταφείο της Κριτσάς
Τρίαινα από στεατίτη - παράδειγμα από την εξαίσια Μινωική τέχνη
Τρίαινα από στεατίτη - παράδειγμα από την εξαίσια Μινωική τέχνη
Η στεφανωμένη κεφαλή και ο οβολός του Χάροντα από το νεκροταφείο του Ποταμού, 1ος αιώνας μ.Χ.
Η στεφανωμένη κεφαλή και ο οβολός του Χάροντα από το νεκροταφείο του Ποταμού, 1ος αιώνας μ.Χ.
Πρόσφατος Μινωικός καύστης Θυμιάματος
Πρόσφατος Μινωικός καύστης Θυμιάματος
Κεφαλή από πήλινο άγαλμα από την Δαιδαλική περίοδο (7ος αιώνας π.Χ.), το οποίο βρέθηκε  κοντά στη Σητεία
Κεφαλή από πήλινο άγαλμα από την Δαιδαλική περίοδο (7ος αιώνας π.Χ.), το οποίο βρέθηκε κοντά στη Σητεία
Μεταανακτορικό δοχείο από το νεκροταφείο της Κριτσάς
Μεταανακτορικό δοχείο από το νεκροταφείο της Κριτσάς
Yδρία τεχνοτροπίας Μύρτου, της Προανακτορικής Περιόδου
Yδρία τεχνοτροπίας Μύρτου, της Προανακτορικής Περιόδου
Η Θεά της Μύρτου
Η Θεά της Μύρτου
Φαλλικό αγαλματίδιο από το Νεολιθικό Σπήλαιο στα Πελέκτια στη Ζάκρο
Φαλλικό αγαλματίδιο από το Νεολιθικό Σπήλαιο στα Πελέκτια στη Ζάκρο
Η στεφανωμένη κεφαλή και ο οβολός του Χάροντα από το νεκροταφείο του Ποταμού, 1ος αιώνας μ.Χ.
Η στεφανωμένη κεφαλή και ο οβολός του Χάροντα από το νεκροταφείο του Ποταμού, 1ος αιώνας μ.Χ.
Μεταανακτορικό άγαλμα γυναίκας σε θέση λατρείας από το Μακρύγιαλο
Μεταανακτορικό άγαλμα γυναίκας σε θέση λατρείας από το Μακρύγιαλο
Μεταανακτορικό λίθινο άγιο ποτήριο από το Μακρύγιαλο
Μεταανακτορικό λίθινο άγιο ποτήριο από το Μακρύγιαλο
 
Επισκεφθείτε την περιοχή του αξιοθεάτου: Άγιος Νικόλαος